Kapadokya

Peribacalarının oluşumu

KAPADOKYA'NIN KONUMU

Roma İmparatoru Augustus zamanında Antik Dönemyazarlarından Strabon Kapadokya Bölgesi'nin sınırlarını güneyde Toros Dağları, batıda Aksaray, doğuda Malatya ve kuzeyde Doğu Karadeniz kıyılarına kadar uzanan geniş bir bölge olarak belirtir. Bu günkü Kapadokya Bölgesi Nevşehir, Aksaray, Niğde, Kayseri ve Kırşehir illerinin kapladığı alandır. Daha dar bir alan olan kayalık Kapadokya Bölgesi ise Uçhisar, Göreme, Avanos, Ürgüp, Derinkuyu, Kaymaklı, Ihlara ve çevresinden ibarettir.

VOLKANLARIN PATLAMASI VE JEOLOJİK OLUŞUM

Kaya yapısı:
Kapadokya Bölgesi'ndeki Erciyes, Hasandağı ve Göllüdağ jeolojik devirlerde aktif birer volkandı. Bu volkanla birlikte diğer çok sayıdaki volkanların püskürmeleri Üst Miyosen'de ( 10 milyon yıl önce) başlayıp, holosen'e (Günümüze) kadar sürmüştür. Neojen gölleri altındaki yanardağlardan çıkan lavlar, platoda, göller ve akarsular üzerinde 100-150m. kalınlığında farklı sertlikte tüf tabakasını oluşturmuştur. Bu tabakanın bünyesinde tüften başka tüffit, ignimbirit tüf, lahar, volkan külü, kil, kumtaşı, marn aglomera ve bazalt gibi jeolojik kayaçlar bulunmaktadır. Ana volkanlardan püsküren maddelerle şekillenen plato, şiddeti daha az küçük volkanların püskürmeleriyle sürekli değişime uğramıştır. Üst Pliosen'den başlayarak başta Kızılırmak olmak üzere akarsu ve göllerin bu tüf tabakasını aşındırmaları nedeniyle bölge bugünkü halini almıştır.

Peri bacaları nasıl oluştu:
Vadi yamaçlarından inen sel suşarının ve rüzgarın, tüflerden oluşan yapıyı aşındırmasıyla "Peribacası" adı verilen ilginç oluşumlar ortaya çıkmıştır.
Sel sularının dik yamaçlarda kendine yol bulması, sert kayaların çatlamasına ve kopmasına neden olmuştur. Alt kısımlarda bulunan ve daha kolay aşınan malzemenin derin bir şekilde oyulması ile yamaç gerilemiş, böylece üsy kısımlarda yer alan şapka ile aşınmadan korunan konik biçimli gövdeler ortaya çıkmıştır.. Bu durum, peri bacalarının oluşumunda, rüzgar etkisinden çok yagmur sularının yüzeydeki akışının daha önemli oldugunu ortaya koymaktadır. Yağmur sularının bu denli etkili ve güçlü yüzey akıntısı olarak gelismesine ise en önemli etken bitki örtüsünün azlıgı ve tüflerin geçirimsiz olmasıdır.

Daha çok Paşabağı civarında bulunan şapkalı peribacaları konik gövdeli olup, tepe kısımlarında bir kaya bloku bulunmaktadır. Gövde tüf, tüffit ve volkan külünden oluşmuş kayaçtan; şapka kısmı ise lahar ve ignimbirit gibi sert kayaçlardan oluşmaktadır. Yani şapkayı oluşturan kaya türü, gövdeyi oluşturan kaya topluluğuna oranla daha dayanıklıdır. Bu peribacasının oluşumu için ilk koşuldur. Şapkadaki kayanın direncine bağlı olarak, peribacaları uzun veya kısa ömürlü olmaktadır. Ayrıca şapka kaya, zayıf tüfün erozyonunu geciktirerek peri bacalarının yüksekligini kontrol eder.

Peri bacalarının çapları ise 1 m ile 15 m arasında değişmektedir. Çatlak aralığının 1 m'den küçük olması veya 15 m'den büyük olması durumunda ise peri bacası gelişimi gözlenmemektedir.
Kapadokya Bölgesi'nde erozyonun oluşturduğu peribacası tipleri; şapkalı, konili, mantar biçimli, sütunlu ve sivri kayalardır. Peribacaları en yoğun şekilde Avanos- Uçhisar-Ürgüp üçgeni arasında kalan vadilerde, Ürgüp Şahinefendi arasındaki bölgede Nevşehir Çat kasabası civarında, Kayseri Soğanlı vadisinde ve Aksaray Selime köyü civarında bulunmaktadır. Peribacalarının dışında vadi yamaçlarında yağmur sularının oluşturduğu ilginç kıvrımlar bölgeye ayrı bir özellik katmaktadır. Bazı yamaçlarda görülen renk armonisi lav tabakalarının ısı farkından dolayıdır. Bu oluşumlar Uçhisar, Çavuşin, Güllüdere, Göreme, Meskendir, Ortahisar Kızılçukur ve Pancarlı vadilerinde gözlenir.

Kapadokya evleri

DIŞ ÇEVRE

Bazen bir çeşme ya da bir dinsel merkezin bulunduğu meydanı çevreleyen sokaklarla oluşan mahalleler yerleşmenin özelliğini yansıtırlar. Sokaklar topografik özelliklere uyar ve genellikle insanla beraber yüklü bir hayvanın geçebileceği ölçektedir. Bazı yerleşmelerde sokak üzerine taşan saçaklar kapalı, samimi ve değişken perspektifli mekân etkileri oluştururlar. Bu organik sokakları bölgesel özelliklere göre bazen ahşap payandalı ya da taş konsollu çıkmaları ile yapı kütleleri, bazen de yüksek bahçe ya da avlu duvarları sınırlar.

İÇ ÇEVRE

Bahçe, avlu ve avluyu çevreleyen mekânlardan oluşur. Her şey kullanıcının yaşama biçimi ve günlük eylemlerine göre tasarlanmıştır. Genel özellikler şöyle özetlenebilir:
*Pratiklik
*İşlevsellik
*Çevre koşullarına uyum
*Çözüme iç mekânla başlayıp dışa doğru geliştirmek ve bütünleştirmek
*Malzeme ve gereçleri en yakından seçmek
*Çözümde, strüktürde, görünüşte yalınlık
*İşlevsel çözümlerin planlamadaki önceliği

Evlerin plan şemaları ve kullanılan malzemeler Anadolu'nun değişik bölgelerinde değişik koşul ve bileşenlerde ortaya çıkmaktadır. Bunda iklim, çevresel koşullar, yöresel topografik durum gibi pek çok etken söz konusudur.

ESKİ KAPADOKYA EVLERİ PLAN TİPLERİ

Kapadokya evinde plan, odaların bir sofa çevresine dizilmesiyle oluşur. Oda, biçimi, büyüklüğü, nitelikleri pek az değişken bir yaşama birimidir. Odalar arası alan diyebileceğimiz sofa ise, her özelliğiyle değişkendir. Bu yüzden ev tipini sofa belirler. İç Sofalı Tipler: 18. yüzyıldan itibaren belirginleşmiş, ancak 19. yüzyılda yaygınlaşmıştır. Kentlerin kalabalıklaşması, arsanın küçülmesi ve değer kazanması daha içe dönük ve sıkışık planlamaları gerektirmiştir. Daha rahat yaşama biçiminin arzulanması, tozdan, soğuktan kaçılması, sofa alanını da her zaman kullanma ihtiyacı, bu tipin tercih edilmesinin sosyal nedenleri arasındadır. Bu derli toplu plan, daha çok sayıda odaya yer veriyor, yanyana gelen odalar sayesinde duvarlar azalıyor ve ekonomi sağlanıyordu. Bir başka görüşe göre ise orta sofalı plan tipi, Orta Asya'dan beri kullanılan bir tip olup Anadolu Türk mimarisinde daha çok medrese, cami, köşk gibi yapı türlerinde uygulanmışken 18. yüzyıldan itibaren önce büyük kentlerde yönetici evlerinde sonra da çevresinde tekrar uygulama alanı bulmuş bir ev tipidir. İç sofalı tipte bir yönde simetri görülür.

Şekil 1: İç Sofalı Tip

NASIL GEZİLİR?

KENDİ ARACINIZ İLE

Avanos gezi yerlerine çok yakındır. Elinize bir bölge haritası alarak kendiniz rahatlıkla gezebilirsiniz. Yollar tamamen asfalttır ve gezi güzergahı karışık değildir.

BELEDİYE OTOBÜSLERİ İLE

Avanos'tan gün boyunca bölgenin her tarafına, bazı yerlere her yarım saatte bazılarına ise saat başlarında tarifeli belediye otobüs seferleri vardır. Akşamları ise belli bir saatten sonra otobüs seferi yoktur. Bölgeyi bu şekilde gezmek için biraz fazla zaman ayırmanız gerekmektedir.

ARAÇ KİRALAYARAK

Bölge gezinizi araç kiralayarak yapabilirsiniz. Özellikle kişi sayınız fazla ise oldukça ekonomik olacaktır.
Ehliyetiniz yok ise yada araç kullanmaktan hoşlanmıyor iseniz, az bir farkla şöförlü olarakta kiralayabilirsiniz.

BÖLGE TURLARINA KATILARAK

Rehberli olarak yapılan günlük bölge turlarına katılabilirsiniz. Bu şekilde rehberinizden Kapadokya'nın görsel güzelliklerine ilave olarak tarihi ve oluşumu ile ilgili olarakta daha detaylı bilgi alabilirsiniz.

YÜRÜYEREK

Yürümekten hoşlanıyorsanız Avanos İlçesinde bulunan ören yerlerini bu şekilde gezebilirsiniz. Avanos - Paşabağı - Zelve - Çavuşin bölgesi peribacalarının ve vadilerin en yoğun olduğu alandır. Karayolunun kenarında yol boyunca yürüyüş ve bisiklet yolu ayrılmıştır. Bundan dolayı trafik yönündende son derece emniyetlidir. Ayrıca bu güzergah yerli halkında sabah ve akşamları spor amaçlı yürüyüşlerini yaptığı alandır. Sıcak yaz günlerinde sabah erken saatleri tercih edebilirsiniz

KAPADOKYA BOLON TURLARI

Kapadokya'nın muhteşem manzarası eşliğinde Balon uçuşlarına katılabilirsiniz.

Kısa tur

Yaklaşık 45 dk. uçuş - Sabah 5 civarı başlar, 7 civarı biter.

Uzun tur

Yaklaşık 1 saat 15 dk. uçuş - Sabah 5 civarı başlar, 8 civarı biter.

Genel bilgi

Sıcak hava Balonları, 28ºC'nin üzerinde ve aşırı rüzgarlı koşullarda uçamadığından, uçuşlar meteorolojik koşulların uygun olduğu sabah saatlerinde yapılmaktadır. Sabah saat 5 civarı, araçlarımız yolcularımızı otellerinden alır ve kalkış alanına getirir. Balonlar yerde uçuşa hazırlanırken, yolcularımız açık büfe hafif bir kahvaltı yaparlar. Kısa süren bir hazırlıktan sonra balonlar gündoğumuna yakın uçuşa başlarlar. Sıcak hava balonlarında yönlendirme imkanı yoktur. Rüzgar yönünde hareket ederler. Fakat havanın değişik irtifalarında rüzgar yönleri farklı olabilir. Pilot, yükselip alçalarak gitmek istediği yöne uygun rüzgarı bulmaya çalışır. Uçuş süresince Balonlar yaklaşık 1000 feet lik yüksekliğe çıkarak güneş doğuşunu,vadi içlerine girerek peri bacalarını ve vadi manzaralarını yolcularımıza seyretme imkanı verir. Uçuş sonunda yolcularımız için şampanyalı bir kutlamamız vardır. Ayrıca uçuş hatırası olarak uçuş sertifikası ve balon şapkası verilmektedir. Balon uçuş macerası bitiminde yolcularımız tekrar kendi araçlarımızla konakladıkları otellerine bırakılır.

ZAMANTI'DA RAFTİNG

Kapdokya geziniz sırasında özellikle deniz kenarından uzak olma fikrine dayanamayanlar için çok güzel bir önerimiz var. Günübirlik sizin için tasarlanmış rafting programımıza katılın, Zamantı kanyonunun mavi sularını, coşkulu şelalelerini eski su değirmenlerini keşfedin

GÜNLÜK PROGRAM

7.30- 8.00 Otelden alınış ve Kapadokya'dan çıkış
9.30- 20 dk serinlemek ve kıyafet değişimi için Yahyalı'da mola
11.00- Emniyet takımlarını giyip hazırlanma ve 1-2 ° su sıcaklıgına alışma molası
11.30- Aralıklı verilecek molalarla 3-4 °'lik suda mavi kanyonda rafting, oyunlar ve
ardından hafif bir yemek
14.30- Kısa bir transferle Güney Şelale'ye varış
14.45- Nehir kenarında açık büfe öğle yemeği
15.30- Ünlü Kapuzbaşı Şelale'sini ziyaret
16.00- Kapadokya'ya depar
19.00- Otele varış

GÜNLÜK KİŞİ BAŞI FİYAT: 95 € (K.D.V.dahil)

- Depozit olarak 20 € ön ödeme otele yapılacaktır
- Fiyata yukarda ayrıntıları verilen tüm aktiviteler, güvenlik giysileri, ekipmanı, profesyonel
rehberlik dahildir
- Tura katılmak için min. yaş 8'dir.
- Ayrıca yüzme bilmeyenler için de müsaittir (ancak tur liderini önceden uyarınız)
- Min. 2 kişi olmak şartıyla hergün turumuz mevcuttur.
- Öğlen açık büfemizde salatalar, pilav, tavuk şiş, Medraft özel sosu, mevsim meyveleri,
portakal suyu, su ve çay bulunmaktadır. Ayrıca Vejeteryanlar için tavuk yerine
alternatifimiz mevcuttur.(diğer soft ve alkollu içecekler extra ücretledirilir.)
- Turlarımız Nisan - Kasım arası uygundur.
- Eğer herhangi sağlık probleminiz var ise lütfen bizi önceden bilgilendiriniz.
- Program ve tur sırasında alkol almak yasaktır.
- Tura getirmeniz gerekenler mayo, short, havlu,yedek giysi,güneş kremi,kaymayan,
kapalı,rahat ayakkabılar ya da sandalet ve "tüm macera hisleriniz"...
- Medraft tur boyunca sizi 1 milyon $ sigortalamaktadır

KAPADOKYA’YI AT SIRTINDA KEŞFEDİN

Araçların giremediği patika yollarda vadi uzantılarında, yemyeşil köy bağları arasında gezinirken, bu keşfi at sırtında yapmaya ne dersiniz? Çok iyi bir binici olmanıza gerek yok, hatta bu ilk deneyiminiz olabilir. Uzman rehberimiz size hatta çocuklarınıza liderlik ederken siz de, Kapadokya’nın gizli yollarını keşfetmeye devam edeceksiniz. At turlarına saatlik yada günlük katılabilirsiniz.